IDEA
Od wielu lat jako grupa doświadczonych dokumentalistów zajmujemy się wspieraniem młodych filmowców z Polski i zagranicy na początku ich drogi twórczej. Od 2011 roku robimy to w ramach programów filmowo-edukacyjnych Świat od świtu do zmierzchu, Młodzi o młodych, Młodzi o Ukrainie, Mój świat w czasach zarazy. Na podstawie tych doświadczeń w 2017 roku stworzyliśmy kompleksowy program Młoda Europa, który ma wspierać realizację autorskich filmów dokumentalnych. Staramy się pomóc młodym twórcom na etapie rozwoju projektu, pisaniu scenariusza, realizacji zwiastuna. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, jak trudne jest przejście od pomysłu do jego realizacji. Dlatego pomagamy znaleźć środki na produkcję, doradzamy w trakcie zdjęć i montażu, wspieramy gotowe filmy na festiwalach i w dystrybucji.
METODA
Dla młodych filmowców z Ukrainy, Białorusi i Gruzji stworzyliśmy system warsztatów, w ramach których pracują pod okiem wybitnych polskich dokumentalistów, doświadczonych ekspertów różnych specjalności filmowych. Pomiędzy warsztatami studenci realizują indywidualne zadania postawione przez tutorów. Cały proces przebiega zgodnie z regułami produkcji filmu dokumentalnego: od scenariusza i zwiastuna poprzez zdjęcia, montaż aż do skończonego filmu. Nasze działania dotyczą zagadnień zarówno artystycznych, twórczych, jak i organizacyjno-produkcyjnych. Głównym ich walorem nie jest omawianie teoretycznych problemów, ale praca praktyczna – realizacja filmu.
UNIKALNOŚĆ
W Europie organizuje się wiele warsztatów dla profesjonalistów filmowych z różnych dziedzin. Powszechne są również fora pitchingowe umożliwiające prezentację projektów dokumentalnych. Jednak większość programów ogranicza się do kilkudniowego szkolenia i pozostawia projekty ich własnemu życiu. Unikalność programu Młoda Europa polega na długofalowej opiece począwszy od samego zalążka pomysłu, poprzez realizację filmu i dalej w trakcie jego dystrybucji festiwalowej, kinowej, telewizyjnej i internetowej. Jest to również wyjątkowa okazja do nawiązania kontaktów pomiędzy twórcami z różnych krajów.
KULTURALNE POMOSTY
Działamy na Ukrainie, Białorusi i Gruzji, w krajach, które, podobnie jak Polska, walczyły o swoją niepodległość w dwudziestoleciu międzywojennym, by po II Wojnie Światowej znaleźć się w radzieckiej strefie wpływów, a następnie, po rozpadzie ZSRR, znów mozolnie budować swoją niezależność i demokratyczny porządek. Nasz projekt jest próbą nawiązania do tego wspólnego dziedzictwa. W historii naszych narodów są również bolesne wydarzenia, które powinniśmy wzajemnie poznać z różnych punktów widzenia, aby nie stanowiły przeszkody w tym, co jest dla nas najważniejsze: w budowaniu wspólnej przyszłości. Taką wizję na polu filmu dokumentalnego realizujemy w ramach programu Młoda Europa, który wpisuje się w projekt Instytutu Adama Mickiewicza Kulturalne pomosty, realizowany w ramach wieloletniego programu NIEPODLEGŁA.
POLSKA SZKOŁA DOKUMENTU
Wywodzimy się z polskiej tradycji filmu dokumentalnego, która jest wyjątkowym zjawiskiem kulturalnym na świecie. Nasz sposób obserwowania rzeczywistości, syntetyczność w opisywaniu zjawisk, wrażliwość w podejściu do bohaterów, staramy się przekazać młodym filmowcom.
Opiekunami artystycznymi programu są wybitni polscy dokumentaliści, reżyserzy, operatorzy, montażyści, teoretycy filmu: Marcel Łoziński, Jacek Bławut, Jacek Petrycki, Mirosław Dembiński, Maria Zmarz-Koczanowicz, Paweł Łoziński, Maciej Drygas, Wojciech Staroń, Milenia Fiedler, Rafał Listopad, Maciej Cuske, Marcin Sauter, Andrzej Sapija, Vita Żelakeviciute, Andrzej Musiał, Mateusz Werner
DOŚWIADCZENIE
Każdy z naszych tutorów posiada bogate indywidualne doświadczenie w dziedzinie filmu dokumentalnego zarówno jako artysta jak i pedagog. Pierwszym wspólnym projektem był „Świat od świtu do zmierzchu”, kompleksowy projekt filmowo-edukacyjny, skierowany do młodych filmowców. Realizowaliśmy go w 15 miastach na całym świecie: w Moskwie, Mińsku, Kijowie, Pekinie, Tokio, Kiszyniowie, Tbilisi, Erewaniu, Bydgoszczy, Stambule, Baku, Kalkucie, Hawanie, Wrocławiu, Jerozolimie. W każdym z tych miast odbywały się pokazy „polskiej szkoły dokumentu” oraz warsztaty dla młodych filmowców, w efekcie których powstawał godzinny film dokumentalny będący oryginalnym portretem danej metropolii. We wszystkich warsztatach bezpośredni udział wzięło ponad 600 studentów: reżyserów, operatorów, kierowników produkcji, dźwiękowców i montażystów.
OWOCE
Celem następnych projektów filmowo-edukacyjnych była pomoc młodym filmowcom w realizacji ich autorskich filmów dokumentalnych. W ramach Młodzi o młodych 2014, Młodzi o Ukrainie 2016, Mój świat w czasach zarazy 2020 i Młoda Europa 2017-2022, przewinęło się kilkaset pomysłów filmowych. Każdy z nich był szczegółowo analizowany. Kilkanaście z nich udało się zrealizować jako międzynarodowe koprodukcje (Polska, Ukraina, Gruzja, Francja, Holandia) z udziałem TVP, Belsat, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Ukraińskiego Instytutu Filmowego, Gruzińskiego Funduszu Filmowego. Takie filmy jak Alisa w Krainie Wojny, Kiedy ten Wiatr Ustanie, Piano, Gry Domowe, Wieża, Kinooperator, Ostatni Rycerze, Ostatnie Lato Dzieciństwa święciły triumfy na najważniejszych festiwalach dokumentalnych i pokazywane były w wielu telewizjach.
FUNDACJA EDUKACJI DOKUMENTALNEJ
Organizatorem projektu Młoda Europa jest Fundacja Edukacji Dokumentalnej. Jej założycielem jest Mirosław Dembiński, reżyser, producent, Profesor Łódzkiej Szkoły Filmowej. Od 2011 roku z grupą znanych polskich dokumentalistów, wykładowców szkół filmowych w Łodzi, Warszawie i Gdyni, realizuje projekty filmowo-edukacyjne: Świat od świtu do zmierzchu 2011-16 (15 edycji), Młodzi o młodych 2014, Młodzi o Ukrainie 2016, Mój świat w czasach zarazy 2020 i Młoda Europa 2017-2022. Partnerami tych projektów są ukraińskie, białoruskie i gruzińskie szkoły filmowe, instytucje filmowe, festiwale dokumentalne.
